نهضت جهانی عاشورا
درک واقع بینانه تحولات سیاسی – اجتماعی و کشف و استخراج (پیام ها و عبرت های) مستتر در نهضت های فراگیر مستلزم نگرش و بینش تاریخی است که تبیین گر نهضت و هسته اصلی قیام باشد.

به گزارش برترین خبر ، نهضت عاشورا نیز به مثابه یک قیام تحول ساز در بستر تاریخ مبتنی بر نظام اندیشه ای و تحلیلی امام حسین (ع) به وقوع پیوست این قیام هدفمندی خلقت و آفرینش، باور به علیت در حوادث در کنار به رسمیت شناختن نقش اراده و اختیار انسانی در ایجاد تغییرات و مسوولیت دینی در قبال حوادث و نگرشی یکپارچه نسبت به شناخت و تعریف «قدرت» به عنوان بخشی از حق و فهمی تاریخ ساز از حضور در هستی برای انسان را نشان می دهد.
در واقع قابل تامل ترین موضوع در مورد نهضت امام حسین (ع)، نه نتیجه مقطعی و حتی نتایج اخلاقی آن بلکه درک عمیق تاریخ سازی انسان های آگاه به موجودیت خود در هستی برای آینده است. لذا تبیین حرکت امام، ضرورت تامل در فلسفه و تاریخ از دیدگاه اسلام را می طلبد و نیز این حرکت یک جنبش پویای تاریخ ساز با ماهیت دینی است که بدون در نظر گرفتن بعد جهانی تاریخی و نگاه پویایی شناسی اجتماعی یا جامعه شناسی تاریخی، جایگاه واقعی و تاریخی آن کمتر قابل درک است. بنابراین درک اهداف فوق در چارچوب بررسی زمینه های تاریخی – سیاسی نهضت و حوادث تاریخی از زمان پیامبر تا زمان امام حسین (ع) میسر است.
به جرأت می توان گفت شخصیت وجودی امام حسین (ع) برجسته ترین مؤلفه قدرت نرم در قیام حسینی است. این همه وقایع کوچک و بزرگ که در تاریخ اتفاق افتاده است، هیچ یک قابل مقایسه با حادثه عاشورا نیست. بعد از گذشت چهارده قرن از این قیام عظیم، هر ساله بر میزان شور و حرارت مسلمانان و حتی تمام آزادیخواهان جهان نسبت به این واقعه، به جهت زنده نگه داشتن محرم افزوده می شود در واقع حرکت سیدالشهدا (ع) برای اقامه اصل دین بوده که در امتداد ولایت علی (ع) تفسیر می شود. لیکن با تأسی به فرهنگ غنی عاشوراست که می توان سیاستهای نهضت علوی را در حوزه های گوناگون فردی، اجتماعی و سیاسی، تعریف و عملی نمود.
قیام حسینی و خون شهدای کربلا تاریخ ساز است. بسیاری از وقایع، جریان ها و نهضت های مقاومت شیعی با پیروی از فرهنگ عاشورا در طول تاریخ، چه در زمان حیات مبارک امامان بزرگوار و چه در طول تاریخ پر فراز و نشیب از غیبت کبرای امام عصر (عج) تاکنون، به وجود آمده و منجر به تربیت شخصیت های بزرگ علمی و اجتماعی در سراسر تاریخ پر افتخار تشیع شده که هر کدام منشأ اثرگذاری های عمیق در دوره خود و بعد از آن شده اند.
قیام کربلا به صورت یک حادثه هرچند جان کاه در دل تاریخ مدفون نگشت و دیری نپایید که به یک حماسه جاویدان تبدیل شد و به صورت قیام و انقلابی الگوآفرین و تاریخ ساز در آمد و الهام بخش جنبش های گوناگون در تاریخ گردید.
یکی از دستاوردهای مهم قیام کربلا، تبیین شیوه ای اصولی و بسیار مؤثر در مبارزه با حکومت های سلطه گر و زورمدار بوده است. حادثه کربلا، یک قیام اسوه و یک سیره عام برای تئوری انقلاب و یک پیام انقلابی -تاریخی است که برای هر عصری، پیام ویژه ای دارد. بر اساس ویژگی های شاخص نهضت امام حسین علیه السلام ، میان جنبش های اسلامی در سراسر جهان اسلام، پیوند به وجود آمد و موج بیداری و انقلاب، مناطق وسیعی از جهان اسلام مانند مصر، سوریه، لبنان، عراق، ترکیه، افغانستان، پاکستان، الجزایر، تونس، مراکش، حجاز، اندونزی، هندوستان و ایران را دربرگرفت. بدین ترتیب می توان گفت حیات سیاسی و اجتماعی مکتب فکری تشیع با محوریت قیام امام حسین (ع) تدوین و تکمیل شده است.
چه زیبا گفته است تاملاس تونرون رئیس سابق کنگره ملی هندوستان: این فداکاری های عالی از قبیل شهادت امام حسین، سطح فکر بشریت را ارتقا بخشیده و خاطره آن شایسته است همیشه باقی بماند و یادآوری شود.
یادداشت از حجت الاسلام نیما ارزانی کارشناس مذهبی